Mười một năm tuổi đời của Nintendo 64 (N64) để lại một thư viện game vừa mang tính cách mạng vừa đầy cảm xúc cho game thủ thế hệ 90s và cả những người khám phá sau này. Bài viết này xếp hạng từng năm phát hành trò hay nhất trên N64, phân tích độ sâu gameplay, ảnh hưởng lịch sử và cảm nhận của người chơi — đồng thời tối ưu cho độc giả game thủ Việt quan tâm đến từ khóa như Nintendo 64, N64, GoldenEye 007, Ocarina of Time, Banjo-Kazooie, Super Mario 64.
Phần mở đầu này nêu rõ luận điểm: không chỉ đếm số lượng game mà đánh giá chất lượng, độ đột phá và tầm ảnh hưởng. Tôi sử dụng năm phát hành ở Bắc Mỹ làm chuẩn để giữ tính nhất quán của danh sách.
7 — 2002: Tony Hawk’s Pro Skater 3 (năm kết thúc, ít tựa nhưng chất)
Năm cuối của N64 về mặt phát hành chính thống chỉ còn vài tựa, nhưng nổi bật nhất là Tony Hawk’s Pro Skater 3 — một game thể thao/điểm cao có tính huyền thoại đối với fan trượt ván. Việc đây là một trong những tựa phát hành cuối cùng trên hệ máy càng làm nó mang giá trị hoài niệm.
Tony Hawk 3 trên N64 giữ đúng tinh thần arcade, cơ chế combo đã mượt, cảm giác điều khiển vẫn “đã” và multiplayer địa phương là điểm cộng lớn cho trải nghiệm cùng bạn bè. Tuy không phải là cú bùng nổ cuối cùng của nền tảng, nhưng nó khép lại chu kỳ N64 bằng một tên tuổi thương mại mạnh.
Bìa Tony Hawk’s Pro Skater 3 trên N64Alt: Bìa Tony Hawk’s Pro Skater 3 phiên bản N64 – gameplay trượt ván combo và multiplayer địa phương
6 — 1999: Đầy tiềm năng nhưng thiếu đột phá hàng đầu
1999 là năm có nhiều tên tuổi: Donkey Kong 64, Super Smash Bros. (lần đầu), Mario Party và Pokémon Snap. Điểm mạnh là chiều sâu (Donkey Kong 64 là “collect-a-thon” kinh điển) và việc mở đầu cho hai series lớn (Smash, Mario Party). Tuy nhiên, so với các năm khác, thiếu một “siêu phẩm” duy nhất thay đổi cuộc chơi.
Donkey Kong 64 thể hiện tham vọng về quy mô và số lượng nội dung; Super Smash Bros. đặt nền móng cho eSports giao hữu; Mario Party tạo nên thể loại party-game mà nhiều thế hệ ưa thích. Nói tóm lại: năm giàu tính nền tảng nhưng không chói lọi bằng những năm vàng của N64.
Donkey Kong 64 – DK RapAlt: Hình Donkey Kong 64 trên N64 – cảnh DK Rap và thế mạnh gameplay collect-a-thon
5 — 2000: Perfect Dark và sự cân bằng giữa kỹ thuật lẫn chiều sâu
2000 là năm hiếm hoi hội tụ hai tượng đài: Perfect Dark (Rare) và The Legend of Zelda: Majora’s Mask (thực tế Majora’s Mask là 2000 trong một số khu vực, nhưng danh tiếng của nó kéo dài). Perfect Dark là bản nâng cấp về kỹ thuật so với GoldenEye, mang lại AI, nhiệm vụ stealth và hệ thống trang bị phong phú — một bước tiến rõ rệt cho FPS trên console.
Bên cạnh đó, Banjo-Kazooie, Mario Party 2 và Tony Hawk’s Pro Skater (phiên bản gốc trên consoles khác) cho thấy năm 2000 vẫn đầy sức sáng tạo. Đây là năm mà N64 vừa giữ công nghệ, vừa mở rộng thể loại, phù hợp với game thủ muốn cả kỹ thuật lẫn nội dung.
Perfect Dark trên N64Alt: Ảnh Perfect Dark phiên bản N64 – FPS với AI, nhiệm vụ stealth và hệ thống vũ khí đa dạng
4 — 1996: Khởi đầu hoàn hảo với Super Mario 64
1996 là năm ra mắt N64 và bộ ba launch title đã để lại ấn tượng sâu sắc, tiêu biểu là Super Mario 64 — một trong những game nền tảng định nghĩa thể loại platform 3D. Super Mario 64 chuyển hướng thiết kế từ 2D sang 3D một cách gần như hoàn hảo, mở khóa cảm giác tự do, camera linh hoạt và sáng tạo level vượt thời đại.
Wave Race 64 mang lại gameplay đua thuyền vui nhộn và điều khiển “đã tay”; Cruis’n USA là thú vị trong mảng arcade gia đình. Về tổng thể, 1996 là lời khẳng định: N64 xuất hiện để thay đổi trải nghiệm chơi game console.
Super Mario 64 – khởi đầu 3D trên N64Alt: Hình ảnh Super Mario 64 trên Nintendo 64 – nền tảng 3D cách mạng, camera linh hoạt
3 — 2001: Đa dạng thể loại và nhiều “điểm sáng bị lãng quên”
2001 là năm cuối thực chất của N64 trước khi GameCube lên kệ. Paper Mario mở ra một hướng đi mới cho franchise Mario với RPG-lối kể chuyện; Conker’s Bad Fur Day là bằng chứng Rare dám làm game trưởng thành, châm biếm đầy cá tính; Tony Hawk’s Pro Skater 2/3 và Mario Party 3 tiếp tục củng cố các series ăn khách.
Năm này có cảm giác “của để dành” dành cho những người vẫn trung thành với N64: nhiều tựa chất lượng nhưng sự chú ý của thị trường đã dần dịch chuyển sang thế hệ kế tiếp.
Conker’s Bad Fur Day trên N64Alt: Bìa Conker’s Bad Fur Day trên N64 – game trưởng thành, hài đen và gameplay platform đa chiều
2 — 1997: Lối chơi xuất sắc và các franchise định hình
1997 là bước tiến lớn sau năm ra mắt: GoldenEye 007, Diddy Kong Racing, Star Fox 64 và Mario Kart 64 làm nên mùa vụ đậm đặc. GoldenEye 007 không chỉ là FPS điển hình mà còn dựng nền tảng cho multiplayer địa phương trên console, ảnh hưởng sâu rộng đến thiết kế level và chế độ chơi đối kháng.
Mario Kart 64 tiếp tục làm chuẩn mực cho trải nghiệm đua xe party, còn Star Fox 64 tối ưu cảm giác hành động trên đường ray. Nếu 1996 là lời hứa, 1997 là lời cam kết: N64 biến những ý tưởng 3D thành gameplay thực tế và gây nghiện.
GoldenEye 007 trên N64Alt: GoldenEye 007 trên Nintendo 64 – FPS kinh điển với multiplayer địa phương và thiết kế màn chơi xuất sắc
1 — 1998: Đỉnh cao không thể tranh cãi — Ocarina of Time và Banjo-Kazooie
1998 là năm vàng của N64. The Legend of Zelda: Ocarina of Time thường được nhắc đến như một trong những trò hay nhất mọi thời đại — thiết kế thế giới mở, hệ thống target lock (Z-targeting) mang tính cách mạng, và cốt truyện cảm xúc. Banjo-Kazooie từ Rare là platform 3D đầy màu sắc, sáng tạo nhân vật và level design tinh tế.
Năm này còn có Turok 2: Seeds of Evil, Star Wars: Rogue Squadron, F-Zero X — nói chung là đa dạng thể loại với nhiều sản phẩm đột phá, khiến 1998 trở thành năm mà hầu như mọi sở thích đều được phục vụ.
Banjo-Kazooie trên N64Alt: Banjo-Kazooie trên Nintendo 64 – platform 3D đặc sắc của Rare, thiết kế nhân vật và level giàu sáng tạo
Kết luận — Di sản N64 và lời mời tham gia cộng đồng
Xếp hạng này phản ánh hai tiêu chí chính: mức độ đột phá của từng tựa game và chiều sâu trải nghiệm mà mỗi năm mang lại. Nintendo 64 không chỉ là một máy chơi; nó là nền tảng khai sinh nhiều cơ chế gameplay mà ngành game sau này tiếp nối (camera 3D, target lock, multiplayer splitscreen bùng nổ, thiết kế thế giới hành động – phiêu lưu).
Bạn ấn tượng nhất với năm nào của N64? Game mà bạn quay lại nhiều nhất là gì? Hãy chia sẻ ký ức hoặc build máy chơi N64/rom yêu thích của bạn ở phần bình luận — và nếu bạn muốn, mình sẽ làm bài phân tích sâu hơn theo từng trò (gameplay, mẹo và giá trị sưu tầm).
